Ogniwa RAD Power Bikes: ryzyko pożarów baterii e-bike

Od 2024–2025 kwestia bezpieczeństwa baterii litowo-jonowych w e-rowerach powróciła do głównej debaty publicznej – tym razem za sprawą ostrzeżenia amerykańskiej agencji CPSC dotyczącego dwóch modeli baterii stosowanych w e-rowerach RAD Power Bikes. Dla zawodników, trenerów oraz osób korzystających z e-rowerów w treningu lub dojazdach do pracy konsekwencje są poważne: ryzyko pożaru, utrata środka transportu oraz skomplikowana sytuacja serwisowa i prawna. Poniżej znajduje się analiza problemu, praktyczne wskazówki dotyczące bezpiecznego postępowania z baterią, dostępne alternatywy oraz najważniejsze kwestie przy wyborze baterii do e-roweru w 2025 roku.

Na czym polega problem i jakie są fakty

Amerykańska Komisja ds. Bezpieczeństwa Produktów Konsumenckich (CPSC) wydała ostrzeżenie dotyczące natychmiastowego zaprzestania używania dwóch modeli baterii firmy Rad Power Bikes: RP-1304 oraz HL-RP-S1304. Według komunikatu te baterie były przyczyną co najmniej 31 pożarów; w 12 przypadkach szkody materialne zostały oszacowane na 734 500 dolarów. Na szczęście nie zgłoszono żadnych obrażeń ciała.

Kluczowe fakty:
– Incydenty występowały zarówno podczas ładowania, jak i gdy rower był nieużywany lub bateria odłączona i przechowywana.
– Modele baterii montowano m.in. w RadWagon 4, RadCity HS 4, RadRover High Step 5, RadCity Step Thru 3, RadRover Step Thru 1, RadRunner 1/2/Plus oraz RadExpand 5.
– Baterie sprzedawano zarówno wraz z rowerem, jak i jako osobne części przez stronę producenta, sklepy stacjonarne oraz sieć Best Buy.
– Producent odmówił zgody na obowiązkowe wycofanie produktów (recall) zgłoszone przez CPSC, wskazując na trudną sytuację finansową i problemy z nadmiarem zapasów oraz utrzymaniem płynności.

CPSC zaleca właścicielom baterii RP-1304 i HL-RP-S1304 natychmiastowe zaprzestanie użytkowania, odłączenie oraz bezpieczne usunięcie baterii zgodnie z lokalnymi przepisami utylizacji odpadów niebezpiecznych.

Techniczne podstawy awarii baterii litowo-jonowych – przyczyny pożarów

Zrozumienie mechanizmu awarii pozwala na lepszą ocenę ryzyka i odpowiednią reakcję. Oto najważniejsze kwestie techniczne:

Budowa i chemia ogniwa

Baterie do e-rowerów składają się zwykle z pakietów ogniw litowo-jonowych (cylindrycznych 18650/21700 lub ogniw pouch). Chemia tych ogniw może się różnić – NMC (nikiel-mangan-kobalt) zapewnia wyższą gęstość energii, natomiast LFP (litowo-żelazo-fosforan) jest bardziej stabilna termicznie, choć cięższa i mniej energetyczna.

Główne mechanizmy awarii

• Zwarcie wewnętrzne ogniwa (wady produkcyjne, deformacja, obecność ciała obcego).
• Uszkodzenia mechaniczne (upadek roweru, uderzenie w baterię), prowadzące do mikrouszkodzeń ogniw.
• Przegrzanie i efekt termicznego biegu jałowego – przegrzanie jednego ogniwa inicjuje reakcję łańcuchową.
• Niewłaściwe ładowanie lub wadliwy system zarządzania baterią (BMS), np. brak odcięcia przy przeładowaniu, niewłaściwe balansowanie ogniw.
• Korozja lub wniknięcie wilgoci do wnętrza pakietu baterii.

Rola BMS i certyfikatów

Battery Management System (BMS) monitoruje napięcie, temperaturę oraz prąd ogniw, chroniąc baterię przed przeciążeniem, przeładowaniem i głębokim rozładowaniem. Jakość zapewniają także testy i certyfikacje, takie jak zgodność z normą transportową UN 38.3 oraz dodatkowe certyfikaty bezpieczeństwa. Warto podkreślić, że certyfikaty nie eliminują ryzyka całkowicie – są jednak niezbędnym elementem kompleksowej kontroli jakości.

Modele e-rowerów RAD objęte ostrzeżeniem oraz konsekwencje dla użytkowników

Lista modeli wskazanych przez CPSC, wyposażonych w objęte ostrzeżeniem baterie:

• RadWagon 4
• RadCity HS 4
• RadRover High Step 5
• RadCity Step Thru 3
• RadRover Step Thru 1
• RadRunner 2
• RadRunner 1
• RadRunner Plus
• RadExpand 5

Użytkownicy tych modeli lub posiadacze baterii o numerach RP-1304 lub HL-RP-S1304 powinni niezwłocznie zaprzestać użytkowania baterii oraz zastosować się do wskazówek przedstawionych w dalszej części artykułu.

Co zrobić teraz – praktyczny przewodnik krok po kroku

Natychmiastowe działania

• Odłącz baterię: wyłącz rower, umieść go w bezpiecznym, ognioodpornym miejscu i wyjmij baterię zgodnie z instrukcją producenta. Jeśli bateria jest gorąca, wydziela spaliny, ma pęknięcia obudowy lub wypukłości, nie próbuj jej ładować ani używać.
• Przechowywanie tymczasowe: jeśli bateria wydaje się nienaruszona, przechowuj ją poza budynkiem — np. w garażu lub na balkonie, najlepiej na niepalnej powierzchni (stalowa taca, beton), z dala od materiałów łatwopalnych.
• Nie wyrzucaj do zwykłych odpadów – baterie litowe klasyfikowane są jako odpady niebezpieczne.

Konsultacja i utylizacja

• Skontaktuj się z lokalnym punktem zbiórki odpadów niebezpiecznych (w Polsce: PSZOK) lub sklepem rowerowym, który zwykle oferuje bezpieczną utylizację baterii.
• Jeśli bateria wykazuje oznaki uszkodzenia (spaliny, wypukłości), powiadom straż pożarną przed jej transportem. Transportuj uszkodzoną baterię w metalowym, zamykanym pojemniku, najlepiej z profesjonalnym wsparciem.
• W Polsce warto też skonsultować się z lokalnym urzędem gminy lub firmą wywozową w celu poznania formalnych procedur.

Kontakt z Rad Power Bikes

Mimo braku formalnego recallu producent zachęca do kontaktu i oferuje indywidualne wsparcie. Zgłoszenie incydentu oraz przesłanie zdjęć baterii może się przydać przy ewentualnych roszczeniach ubezpieczeniowych.

Co zrobić, gdy bateria się zapali lub zacznie dymić?

• Natychmiast ewakuuj się z budynku i zadzwoń pod numer alarmowy.
• Nie próbuj gasić pożaru dużej baterii domowymi gaśnicami – baterie litowo-jonowe wymagają specjalistycznego podejścia. Przy niewielkim ogniu pomocna może być gaśnica proszkowa lub CO2, jednak zawsze najważniejsze jest bezpieczeństwo i zabezpieczenie dróg ewakuacji.
• Po ugaszeniu pożaru powiadom serwis oraz producenta, a także sporządź dokumentację zdarzenia – zdjęcia, rachunki, świadków – co będzie potrzebne przy zgłaszaniu szkody do ubezpieczyciela.

Alternatywy i rozwiązania doraźne dla użytkowników e-rowerów i triathlonistów

Alternatywne źródła zasilania i zamienniki

W przypadku wyłączenia baterii RAD z eksploatacji dostępnych jest kilka opcji:

• Kontakt z autoryzowanym serwisem RAD lub niezależnym serwisem e-rowerów; unikać nieautoryzowanych zamienników ze względu na ryzyko braku kompatybilności i bezpieczeństwa.
• Poszukiwanie renomowanych, certyfikowanych producentów baterii zamiennych, które oferują pakiety z zaawansowanym BMS i stosownymi certyfikatami. Popularne systemy e-rowerowe dostępne w Polsce to Bosch, Shimano Steps czy Fazua, jednak zamienniki do modeli Rad wymagają kompatybilności z elektroniką producenta.
• Rozważenie wymiany na baterię z ogniwami LFP (LiFePO4), która cechuje się większą stabilnością termiczną i niższym ryzykiem termicznego biegu jałowego, choć jest cięższa i ma mniejszą gęstość energii. Modyfikacje tego typu powinny być przeprowadzane wyłącznie przez specjalistów.

Tymczasowe rozwiązania treningowe

Dla osób korzystających z e-roweru w przygotowaniach sportowych dostępne są alternatywne sposoby utrzymania formy:

• Alternatywne środki transportu: transport publiczny, samochód, carpooling z kolegami z grupy.
• Korzystanie z trenażera rowerowego lub turbo-trenażera, aby utrzymać objętość treningową bez wychodzenia na zewnątrz.
• Wypożyczenie roweru szosowego lub trekkingowego – w wielu polskich miastach działają wypożyczalnie, a sklepy często oferują krótkoterminowy wynajem sprzętu.

Konsekwencje prawne i konsumenckie – skutki odmowy recall

Brak zgody producenta na recall komplikuje sytuację użytkowników:

• Konsumenci mogą ubiegać się o odszkodowanie indywidualnie za pośrednictwem ubezpieczyciela (np. polisy domowej czy OC), przy czym kluczowa jest odpowiednia dokumentacja zdarzenia.
• W USA CPSC mimo braku recallu może wydawać publiczne ostrzeżenia, których skutkiem jest spadek wartości sprzętu i utrudnienia ze sprzedażą używanego roweru.
• W Europie, w tym w Polsce, obowiązują inne zasady konsumenckie, takie jak obowiązki informacyjne producenta czy odpowiedzialność za produkt niezgodny z umową. Organy takie jak UOKiK czy Inspekcja Handlowa mogą podjąć działania, jeśli problem dotyczy rynku unijnego.
• W praktyce użytkownicy muszą liczyć się z ograniczonym wsparciem producenta, utrudnieniami w zdobyciu zamienników oraz koniecznością samodzielnego poniesienia kosztów utylizacji i wymiany baterii.

Jak wybierać bezpieczną baterię i e-rower – checklist dla kupującego w 2025 roku

1. Sprawdź certyfikaty i testy – m.in. normę UN 38.3 dla transportu i dodatkowe testy laboratoryjne.
2. Upewnij się, że bateria ma zaawansowany i niezawodny system zarządzania ogniwami (BMS) z monitoringiem temperatury i balansem.
3. Rozważ chemii ogniw – LFP oferuje większe bezpieczeństwo termiczne, natomiast NMC większy zasięg.
4. Wybieraj marki z dostępnym serwisem i wsparciem posprzedażowym w Polsce (np. Bosch, Shimano, Brose) lub z dystrybutorem gwarantującym odpowiednią obsługę.
5. Preferuj transparentnych producentów, którzy udostępniają dane o testach i procedurach kontroli jakości.
6. Zwróć uwagę na dostępność części zamiennych i możliwość wymiany baterii przez lata.

Trendy technologiczne i regulacyjne dotyczące baterii e-rowerowych

• Coraz powszechniejsze stosowanie ogniw LFP w sektorze komercyjnym – chociaż mają mniejszą gęstość energii, oferują większą stabilność i bezpieczeństwo, co jest kluczowe dla miejskich zastosowań i flot.
• Zwiększenie wymagań testowych i regulacyjnych – regulatorzy w USA i UE nasilają presję na transparentność i obowiązkowe raportowanie incydentów, zwłaszcza po licznych przypadkach pożarów baterii.
• Rozwój zaawansowanych systemów BMS z algorytmami diagnostycznymi, umożliwiających monitorowanie ogniw w czasie rzeczywistym, aktualizacje oprogramowania oraz zdalną diagnostykę.
• Rosnąca modularność pakietów baterii – ułatwiająca ich demontaż, recykling i wymianę pojedynczych modułów zamiast całego pakietu.

Kluczowe wskazówki dla sportowców, klubów i osób trenujących

Jeśli korzystasz z e-roweru RAD lub posiadasz baterię RP-1304 bądź HL-RP-S1304, bezpieczeństwo powinno być Twoim priorytetem: natychmiast odłącz baterię i przechowuj ją poza pomieszczeniami mieszkalnymi, skontaktuj się z lokalnym punktem zbiórki odpadów niebezpiecznych (PSZOK) oraz zgłoś sytuację producentowi i dealerowi. Dla treningów wykorzystaj alternatywne środki transportu lub trenażery rowerowe. Przy zakupie nowego e-roweru wybieraj rozwiązania z ugruntowaną siecią serwisową oraz potwierdzoną procedurą bezpieczeństwa.

Dla klubów i organizatorów: zaktualizuj procedury BHP, unikaj przechowywania baterii w pomieszczeniach treningowych, edukuj członków na temat ryzyka i właściwej utylizacji. W dłuższym terminie rozważ inwestycję w e-rowery z ogniwami LFP lub sprawdzonymi pakietami z certyfikatami bezpieczeństwa.

Sytuacja związana z bateriami RAD uwypukla dynamiczny rozwój technologii e-mobilności w sporcie, który wymaga od użytkowników i producentów odpowiedzialności. Wybór sprzętu do treningu i codziennych dojazdów powinien łączyć parametry użytkowe z jasno określonymi standardami bezpieczeństwa oraz dostępnością wsparcia posprzedażowego. Priorytetem pozostają certyfikaty, niezawodny BMS i serwis w kraju, by zapewnić bezpieczne i długoterminowe użytkowanie.